Sagnouso(-dis-Aup)
Aconogonon alpinum
Polygonaceae
Nom en français : Renouée des Alpes.
Descripcioun :La sagnouso-dis-Aup s'atrovo pas d'en pertout dins lis Aup, que trachis majamen au levant. Èi proche di Persicaria, mai li tepalo soun deliéure e lis ochrea entièro. Emé si flour blanco coume lou la e si lòngui fueio pounchudo, i'a pas trop pèr s'engana.
Usanço :Couneissèn pas d'usanço particuliero pèr aquelo planto. Escriéure au site se n'en sabès mai.
Port : Erbo
Taio : 30 à 80 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Aconogonon
Famiho : Polygonaceae
Ordre : Caryophyllales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 2 à 6 mm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Si
Autour basso e auto : 1700 à 2300 m
Aparado : Noun
Juliet à avoust
Liò : Prado à rousèu
- Esboudèu
Estànci : Subaupen
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Aconogonon alpinum (All.) Schur
(= Polygonum alpinum All., 1773 = Persicaria alpina (All.) H. Gross, 1913 )
Frais
Fraxinus excelsior
Oleaceae
Àutri noum : Frau, Fraich, Fraiche, Fraisse, Frais-mascle.
Nom en français : Frêne commun.
Descripcioun :Lou frais es un aubre de mountagno que trachis dins li relarg umide en terro prefoundo. Se recounèis à si bourroun negre e óupousa, à si fueio coumpausado de 5 à 11 fueioun denta e pounchu, e peréu à soun fru que ié dison "lengo d'aucèu".
Usanço :Emé la ligno de frais se fai li manche d'óutis. Li fueio (e li fru) soun couneigudo pèr lucha contro lou mau-d'os e ajuda à pissa. Faire bouli uno pougnado, pièi après infusioun, béure emé de jus de limoun. Dins d'ùni endré, li jóuini fru soun manja après èstre esta bouli dous cop. En Franço s'adoubo uno bevendo, la freineto, emé li fueio cuberto de melado (producho pèr li nieroun).
Port : Aubre
Taio : 5 à 30 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Fraxinus
Famiho : Oleaceae
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : ges
Ø (o loungour) enflourejado : 1,5 à 5 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Baragno
- Ribiero
- Fourèst de gaudre
Estànci : Coulinen à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Fraxinus excelsior L., 1753